کتاب «در برابر تخت» هرچند گفتگویی انتقادی بین حاکمان مصر لقب گرفته اما این کتاب فراتر از یک گفتگوی معمولی و حتی انتقادی است. نویسنده در این اثر حاکمان مصر را تک‌تک از گور درآورده و در برابر دادگاهی فرضی به استنطاق می‌کشد تا مورد داوری قرار گیرند. ملاک این داوری منافع ملی کشور است. برخی از منتقدان این کتاب را متفاوت با همه آثار نجیب محفوظ ارزیابی کرده و می‌گویند کتابی است که تقریباً نمی‌توان توضیح مشخصی از ان ارائه داد.زیرا نه رمان است، نه داستان کوتاه، نه نمایشنامه، و نه حتی مجموعه‌ مقالات. بلکه ترکیبی از همه اینهاست به‌اضافه مروری دقیق و سریع بر تاریخ مصر از ابتدا تا دوران نویسنده.